Aldaketa Globala eta mega-suteak

Baso-suteak ingurumen-, ekonomia- eta gizarte-mehatxu garrantzitsu bihurtzen ari dira. Europan, suteen % 2 inguruk ihes egiten diote hasierako eraso bati, eta erretako azaleraren % 80 baino gehiago eragiten dute. Muturreko suteen edo mega-suteen kopurua are txikiagoa izateak kalte material handiak eragiten ditu, pertsonen eta ingurune naturalaren osasuna kaltetzen dute, Portugalen edo Grezian eta, mundu mailan, Estatu Batuetan, Australian edo Txilen egiaztatu ahal izan den bezala.

Aldaketa globalak larriagotu egiten ditu muturreko sute horiek eragiten dituzten faktoreak. Denboraldiak luzatzen ari dira, arrisku meteorologiko handiarekin, eta muturreko fenomenoak sarriago gertatzen dira; esate baterako, oso aldi lehorrak eta bero-boladak (eta/edo euri-jasak). Bestetik, erregaiaren kopurua eta jarraitutasuna izugarri handitzen dira, baita hirigintza- eta baso-interfazea ere.

Faktoreen konbinazio horrek sute-tipologia berri bat sortzen du, eta, tamainagatik, intentsitateagatik, hedapen-abiaduragatik, portaera okerragatik eta aldiberekotasunagatik, erraz gainditzen dute sua itzaltzeko gaitasuna, baita arriskuarekin ohituta dauden eta azken teknologiak eta baliabide material eta giza baliabide onenak dituzten eskualde edo herrialdeetan ere. Are gehiago, arriskuan dauden, gutxiago prestatuta dauden eta arriskuaz hain kontziente ez diren zonalde batzuetan, sute txiki samarrek muturreko inpaktuak ere eragin ditzakete.

Horren ondorioz, argi geratu da suteak itzaltzeko estrategien mugara iritsi garela, bai muturreko suteen aurrean duten eraginkortasunik ezagatik, bai kostu ekonomiko handiagatik. Horrela, profesionalek, ikertzaileek eta arduradun politikoek gero eta gehiago aitortzen dute ikuspegi holistiko berriak garatu behar direla, muturreko suteen egiturazko kausak ulertzeko eta jorratzeko, horrela epe luzerako erresilientziarantz aurrera egiteko, lurraldea eta gizartea, oro har, arrisku-testuinguru berri horretara egokituz. Horrek paradigma aldatzea eskatzen du baso-suteak ulertzeko eta horiei aurre egiteko moduan, baita Euskal Herrian ere.