Itsas espezieak poloetara eta ur sakonagoetara doaz

Ozeanoen berotze globalaren ondorioz, arrainak poloetara eta sakonera handiagoetara lekualdatzen ari dira. Kantauri itsasoan Afrikako kostaldeko espezie subtropikalak ikusi dira, baina noizbehinkako kasuak baino ez dira. Klima-aldaketaren eraginpean, Bizkaiko golkoko urak 1,5 eta 3,5 gradu artean berotuko dira mende honen amaieran. Egiaztatu dena da 80ko hamarkadatik gaur egun arte hamarkada bakoitzeko 0,2 gradu igo dela.

Azti Institutuan egiaztatzen ari dira hegaluzearen migrazioan 3-5 egun inguruko aurrerapena izan dela, gutxi gorabehera antxoaren errunaldia 5 egun aurreratzearekin bat datorrena. Seinale argiak dira. Berdelaren kasuan, 1992 eta 2013 artean 15 km inguru mugitu dira iparralderantz, eta etorkizunean mendebalderantz eta iparralderantz egiten jarraituko duela kalkulatzen da.

Migrazioetan gertatzen diren aldaketa horiek agerian uzten dute beroketak ekosisteman duen eragina. Aldaketak ez dira oso garrantzitsuak. Hamarkada bakoitzeko tasak aldakortasuna baino txikiagoak dira urte batetik bestera. Arrantzarentzat ez da aldaketa garrantzitsua, baina «etorkizuneko egoerei begira, beroketa nabarmenagoa denean, erne egon beharko da», mende erdian edo amaieran arrantza aldatu egin daiteke. Berdelaren kasuan, lekualdaketa nabarmenagoa izango da, beraz, gaur egun Bizkaiko golkoaren barruan arrantza daitekeen eremuak murriztu egin daitezke. Antxoaren kasuan, beroketak mesede egin liezaioke, bere errunaldia aurreratzen delako eta errutearen eremua ere handitzen delako.

Baina «berotzea arrainen fenologiari eragiten dion fenomenoetako bat baino ez da. Kontuan izan behar da ekosistemari berari ere eragin diezaiokeela, fitoplanktonaren ekoizpen primarioari (elikadura-katearen oinarria). Ikusteke dago Bizkaiko golkoan espezie horiek elikagai kopuru bera izango duten, gutxiago edo gehiago». Sistema konplexua da, berotzeak iparralderago dauden eremuak emankorrago egin ditzake.

Lehorrean, berotze maila zertxobait handiagoa da. Guillem Chust Azti-ko ikertzaileak honako hau esan zuen: «Prozesuak bereizten dituena da lehorreko espezie askoren lekualdaketa etenagoa izan daitekeela; itsasoan, berriz, espezieek ez dute hainbesteko oztoporik lekualdatzeko; beraz, beroketa apur bat txikiagoa bada ere, erantzuna azkarragoa da».

Gainazaletik beste sakonera batzuetara jaisten bagara, ura pixkanaka berotzen joango da; horregatik, Azti institutua sakonean eta gure arrantza-eremuko hainbat eremutan berotzea aztertzen ari da.

Azti institutuak beste alderdi batzuk ere aztertzen ditu, hala nola Artikoko urtzearen ondoriozko uren gazitasunaren aldaketa. «Oro har, mailak behera egiten du, eta zenbait espezieri gehiago eragiten die; esaterako, antxoaren erruteari».