Hezkuntza ekosozialaren balioa ingurunea hobetzeko eta komunitate gisa aurrera egiteko
"Ikastetxeak, baita unibertsitateak ere, komunitatearekin bat egiten ez duten ezagutza-guneak bihurtu dira. Gizartearen parte garela eta elkarren mende gaudela pentsatuz hezi behar dugu berriro. Kontzeptu hori, komunitatean bizitzearen ideia, berreskuratuz bakarrik egin ahal izango diegu aurre ditugun erronkei".
Miriam Campos Leirós, lehen hezkuntzako irakaslea eta Teachers For Future Spaineko koordinatzailea, Donostia Sustainability Forumeko jardunaldi irekien programan parte hartu zuen, hezkuntza ekosozialari buruzko hitzaldi batekin, naturaren zaintza komunitateko bizitzarekin lotzen duen hezteko modu bat, pertsonek planetako baliabide finituekiko duten interdependentzia aztertzen duena eta ikasleen protagonismoa azpimarratzen duena.
2014an, beste irakasle batzuekin batera, Miriam Camposek El guiño verde bloga jarri zuen martxan, ingurumenarekin eta naturaren ezagutzarekin lotutako hezkuntza-ekimenak ezagutarazteko. 2019an, kolektibo hori Teachers for future Spain bihurtu zen, ahaleginak batu eta baliabide pedagogikoak partekatzen dituen nazioarteko sare batean sartuz.
Hezkuntza ekosozialaren gakoetako bat herritartasun aktibo baten prestakuntza da, garrantzitsua dena aldaketa klimatikoak dakartzan erronkei aurre egiteko, gaineratu zuen Miriamek. Ikastetxeetan planteatzen diren jarduerek, ingurumenaren, berdintasunaren eta demokraziaren aldeko ekintzek, gizartean eragina izatea da asmoa. Irailean indarrean sartuko den Hezkuntza Lege berriak, hain zuzen ere, bizitza sozial eta zibikoan erabateko parte-hartzea eta iraunkortasunarekiko eta arazo etikoak konpontzearekiko konpromisoa sustatzen du. Miriam Camposek adierazi zuenez, helburua bizimodu jasangarriagoa bultzatzea da.
Aldaketa klimatikoa bezalako erronkei aurre egiteak gizartea eraldatzea eskatzen badu, aldaketa hori eskolan hasten da. Ildo horretan, Miriam Camposek ikastetxeetan garatzen ari diren ekintza zehatzak aurkeztu zituen, hala nola zero hondakin jolastorduak. Horietan, janaria eta edaria ontzi berrerabilgarrietan ekartzera bultzatzen dira ikasleak, hondakinen kudeaketak dakarren ingurumen-arazo handiaren berri emanez. Nabarmendu zuenez, ariketa hori hainbat ikasgaitan gara daiteke, natur zientzietatik hizkuntzetaraino. Abian jarritako beste proiektu batzuk, eskola-bideak sustatzea da, eskolara oinez joateko behar den denbora neurtzeko irteera didaktikoak antolatzea edo ohiko kontsumo-produktuen karbono-aztarna aztertzea dira.
Miriam Camposek ekintza horien osagai sozialak duen garrantzia azpimarratu zuen: neska-mutilek herritarren bizitzan eta parte-hartze sozialeko prozesuetan aktiboki parte har dezaten lortzea, eta ekintza horiek guztien onerako duten balioa zabaltzea, nagusi den indibidualismoaren aurrean.
Gainera, nabarmendu zuen haurrak komunikatzaile handiak direla. "Informazioa ematen diezunean, entzunak direla eta parte har dezaketela sentitzen dutenean, aldaketaren protagonista sentitzen dira eta beren etxeetan transmititzen dute.
Irakasle eta familien feedback asko dago haurrek gaizki hartutako ohiturei buruz birhezten dituztela ziurtatzen dutenak "zehaztu du. Hezkuntza ulertzeko modu horren abiapuntua, beraz, gizartearen parte-hartzeak garrantzia duela eta haurtzaroan eskuratzen hasten dela da.
Galiziar irakasleak azaldu zuenez, garrantzitsua da hezkuntza ekosozialaren kontzeptuak eskola-curriculumean agertzea, "Eta ez bakarrik ingurumen-hezkuntza, baita gizarteak eboluzionatu ahala agertzen diren gai guztiak ere, genero-aniztasuna bezalako gaiak, ikastetxe guztien curriculumean sartuta egon behar dutenak".
Etorkizunean pentsatuz, gizartearen adeitasuna berreskuratzea gustatuko litzaioke, "Komunitate hitzak berez zentzua izatea eta giza osagaia berreskuratzea, inflexio-puntu batean gaudela eta hobeto eboluzionatuko dugula pentsatu nahi dut, ikuspuntu desberdinak onartuz eta desadostasuna aberasteko aukera gisa ikusiz".
