Mendiko bazka eremuen erabilera jasangarria (edo artzain baten eta bere ardien bizimodua)

Ardiek ikusarazi zidaten bulegotik uler ez nezakeena.

Iazko udaberrian Nafarroa Behereko Pirineoetara joan nintzenean oraindik oso ikuspuntu  akademikoa nuen mendiko abeltzaintzaren inguruan. Banekien mendiko bazka eremuen erabilera jasangarri bat egiteko gehiegizko zein gutxiegizko larratzeak saihestu behar direla, hurrenez hurren zoru biluziak eta sastrakatzeak (sute arrisku handia dakar horrek) sor ditzaketelako. Bien ala bien ondorioak berotegi-efektuko gasen emisioak dira.

Ez nekien, ordea, ardiak helburu horretara gidatzeko haien bazka-patroi naturalaren aurka egitea zela. Gobernatze jasangarri baterako gidatutako artzaintza bat lortzeko, erronka fisikoa izateaz gain, ardiekin zinezko komunikazioa landu beharra dago. Izan ere, bi aldeek, hots, artzainak eta artaldeak, elkar entzun behar dute.

Ikertzaile gisa oso argi nituen hainbat gaien inguruko ikuspuntu berriak sorrarazi zizkidan artzain bizimoduak. Are, nire barneko artzaina nire barneko ikertzailearekin kontraesanetan hasi zen. Artzaintza gertutik ezagutu nuenean, lehen imaginatzen ere ez nuen zailtasun batekin egin nuen topo. Susmoa dut zailtasun horrekiko ignorantziak oztopoak sortzen dituela logikoak diruditen politika edo gomendio zientifikoak mundu errealean aplikatzerakoan.

Mendiko bazken jasangarritasunerako ezinbestekoa da artzainen jakinduriatik haratago, behaketarako duten trebetasuna aitortzea, haien lanbidea baloratzea eta mespretxu kulturaletik ateratzea.