Elikagaien soberakinak emateko praktika egokiei buruzko tailerra: elikagaien hondakinak murrizten dituen soluzio solidarioa
Arantza Madariaga Elika Fundazioko zuzendari kudeatzaileak “Euskadiko elikagai-xahutzearen aurkako jarduerak” azpimarratu ditu. Eremu horretan, gida orientagarria aipatzen du, eta “bizirik dagoen eta eguneratzen doan dokumentua izan nahi duela” dio. Bere jarduera-eremuari dagokionez, garrantzi berezia ematen dio egoeraren diagnostikoa egiteari, estrategia egokia prestatu ahal izateko. Horri dagokionez, pandemiak diagnostikoan izan duen atzerapenaren berri ematen digu; datu errealak eta desitxuratu gabeak izatea ezinbestekoa da. Ideia hau ere azpimarratzen du: “segurtasun osoz egingo den dohaintza bermatzea, beste arazorik ez sortzea”, hau da, dohaintza modu seguruan egitea. Alde horretatik, kudeaketa egokirako segurtasun juridikoak eta elikagaien segurtasunak garrantzia hartzen dute. Bukatzeko, lantzen ari diren soluzio teknologikoen esparrua aipatu du.
Jose Maria Escudero, Bizkaiko Osasun Publikoaren eta Mendekotasunen Zuzendariordetzakoa, “Elikadura soberakinak emateko baldintza higieniko-sanitarioak” izeneko hitzaldian. Dohaintzarakogida”-k, besteak beste, Euskadiko soberakinen jatorria nabarmentzen du. Horretarako, FAOtik ateratako datuak erakusten dizkigu: etxeak %51, zaharberritzea %17, ekoizpena %13, eraldaketa %12 eta banaketa %5. Ildo horretatik, “kontsumitzaileari zuzendutako estrategiak ezinbestekoak dira” esan du. Gidari dagokionez, www.zerodespilfarro.eus-en deskarga daiteke, eta 2020ko abenduan argitaratu zela aipatzen du, Elikaren koordinazioarekin/argitalpenarekin, eta higienearen eta elikagaien segurtasunaren ikuspegitik egin zela adierazi.
Denis Ugalde OREKAKO sortzaile eta zuzendari nagusiak “Sukalde Zentraletatik eta talde-jantokietatik elikagai-soberakinak birbanatzea” gaiari buruz hitz egin digu. OREKAN muturretik muturrerako konponbidea garatu dutela jakinarazi digu, hau da, etxeetan janaririk ez egotea eta janari-hondarrak modu erraz, seguru eta errentagarrian bateratzen ari direla. Hori guztia egiteko, teknologia eskaintzen dute, hau da, prozesua monitorizatzen dute. Segurtasunaren alderdia azpimarratzen du, Denis-en hitzetan, “ardatz nagusia da”, eta hainbat segmentutan gauzatzen da, hala nola garraio egokitua, helmugako ikuskapenak, trazabilitatea denbora errealean, ausazko testak eta erantzukizun mugatua. Bukatzeko, beren lana nabarmendu dute: “arazo konplexu bati irtenbide erraza ematea”, eta Elikagaien Galera eta Hondakinak Prebenitzeko Lege Proiektua aipatu dute. 2022ko urtarrilaren 1ean jarriko da indarrean, seguruenik. Lege horrek elikadura-kate osoa inplikatuko du eta taldeak behartuko ditu.
Elena Cereda, Buruxka Proiektua, “Espigamendua gizarte- eta ingurumen-balio gisa berreskuratzeaz” hitz egin digu. Proiektuaren helburua da nekazaritzan elikagaiak galtzeak gizartean eta ingurumenean duen eragina murriztea eta elikagai-hondakinen inguruan gizarte-mugimendua sortzea. Azaldu duenez, hainbat mailatako lankidetza-proiektua da, Deierrin kokatua, eta 2021eko abenduan bukatuko da. Karkaxei dagokienez, uzta bildu ondoren landan geratzen diren elikagaiak bildu eta saltzera bideratzen ez diren horietan eragiten dute. Azkenik, Buruxkaren etorkizunari buruz hitz egin digu. Ildo horretan, ekonomia sozial eta solidarioko erakunde bat sortzeko ideian eragin du, 2020ko ekainetik 2021eko abendura bitartean sortutako guztiari jarraipena eta forma emateko eta gero eta despopulazio handiagoa geldiarazteko.
