Hezeguneen balio ekologikoa: bizitza eta garapena
Alde horretatik, Hezeguneei buruzko Konbentzioak berak onartzen du pertsonek hezeguneekin duten mendekotasuna, hezegune horien balio ekonomiko, zientifiko, kultural eta aisialdikoengatik. Hala, hezeguneen balio anitzak aintzat hartzea ezinbestekoa da hezeguneen harreman-erabilerarako eta, halaber, hezegune horien zeregina ongi islatuta gera dadin hainbat prozesu politikotan, hala nola Garapen Jasangarrirako 2030 Agendan, Klima Aldaketari buruzko Parisko 2015eko Akordioan eta Klima Murrizteko Sendaiko Esparruan. Aurtengo leloa hau izan da: “Pertsonentzako eta naturarentzako hezeguneen aldeko ekintza”.
Tokikoari eta hurbilekoari erreparatuta, azpimarratzekoa da Euskadik 508 hezegune dituela, eta horietako sei Ramsar Hitzarmenak babesten dituela: Urdaibai; Biasteriko eta Txingudiko urmaelak; Ulibarri-Ganboako urtegiaren “isatsak”; Gesaltzako gatzagak; Arreo-Caicedo Buryusoko lakua eta Salburua.
Hezeguneen balioari eta ekartzen dizkiguten onurei dagokienez, jakina da erregulazio hidrologikoko prozesuetan funtsezko funtzioa betetzen dutela; ur-goraldiak daudenean, euste-hesi gisa funtzionatzen dute, akuiferoen lur azpiko kargatzea erraztuz eta klima-aldaketa arintzen lagunduz. Esandakoa osatzeko, karbono-hustubide gisa betetzen duten zeregina ere azpimarragarria da. Alde horretatik, kontuan izan behar da hura suntsitzeak berotegi-efektuko gasak (BEG) askatuko lituzkeela, eta, aitzitik, gas horiek lehengoratu eta sortzeak karbono gehiago atxikitzea ekarriko lukeela. Bestetik, aintzat hartzekoak dira hezeguneek ekosistemen berezko propietateei ematen dietena, horietatik ateratzen ditugun ekarpen materialak (arraina, janaria edo ura) eta ekarpen ez-materialak ere gehitu beharko lirateke, hau da, gizabanakoaren bizitza subjektibo edo psikologikoarekin lotura estua dutenak.
Kontuan hartu beharreko beste alderdi bat hezeguneak klima-aldaketaren erronkaren aurrean nola egokitzen diren aztertzea da, ziklo hidrologikoko aldaketek hezeguneei eragingo dietela aurreikusten baita. Hortaz, hezeguneak proban jarriko dira eta aldaketei aurre egiteko duten gaitasunari erreparatuko zaio, bai prezipitazioak gehitzeari edo gutxitzeari nola erantzuten dieten, bai lur azpiko urak kargatzean eta deskargatzean gertatzen diren aldaketei.
Hezeguneen orainari eta etorkizunari begira, egokia litzateke hezeguneak osasuntsu mantentzeko, haien suntsitzea saihestea, egoera kritikoan daudenak leheneratzea eta birgaitzeko apustua egitea. Azken finean, hezeguneak zaintzea funtsezkoa da Garapen Iraunkorreko Helburuak (GIH) betetzeko.
