Devi Yerga Larrinaga: “Sare sozialen erabilerarekin, sexu-indarkeria erabateko kontrol ezaren puntura iritsi da”
Kriminologoak sexu-indarkeriaren eta genero-ikuspegiaren arteko harremana jorratu du sexu-biktimizazioaren eraginari eta erreparazioari buruzko Uda Ikastaroan.
Devi Yerga Larrinaga ikerketa feministetan eta genero azterketetan eta profil kriminalean espezializatutako kriminologoak hitzaldi bat eman zuen ekainaren 17an Donostiako Miramar Jauregian ziberespazioko sexu-indarkeriari buruz. Bere hitzaldian, gai honek feminismoarekin eta genero ikuspegiarekin duen lotura estuari heldu zion, adingabeen sexu-indarkeria nabarmenduz eta adingabeek horrelako gertaerei nola aurre egiten dieten adieraziz.
Zer gai jorratuko duzu zure hitzaldian?
Hemen egiten ari naizen ikastaroa, Udako Ikastaroetan, niri dagokidana, ziberespazioko sexu-indarkeriari buruzkoa da. Bistan denez, emakumeen aurkako sexu-indarkeriak harreman handia du feminismoarekin eta genero ikuspegiarekin. Nahiko gai interesgarria iruditzen zait. Gainera, genero indarkeriari buruzko doktore-tesia egiten ari naiz, eta uste dut zenbat eta gehiago ikertu eta zer edo zer aurkitu, orduan eta interesgarriagoa dela eta ezagutza zabalagoa duzula.
Zein da ziberespazioko sexu-erasoen egungo egoeraren diagnostikoa?
Kasu horiek asko ugaritu dira sare sozialak erabiltzen direnean. Delitu hori, lehen ezin baitzen biralizatu, eta, hala izan arren, gehiago edo gutxiago kontrolatu zitekeen, kontrolik gabeko puntu batera iritsi da.
Zein dira kasurik ohikoenak?
Nire ustez, garrantzitsua da azpimarratzea ziberespazioan egiten diren biktimizazioetan estatistikoki adin txikikoen kopuru oso handia dagoela, eta, azkenean, talderik ahulena direla. Gainera, adibidez, sexu-biktimizazio bat izatea eta pertsona heldu baten baimenik gabe zabaltzea eta beste mugikor edo bitarteko digital batzuetan amaitzea delitua da, partekatzen jarraitzen delako, baina, adibidez, adingabeko baten sexu-edukia duen bideo bat haur-pornografia zabaltzea da.
Nola egiten diete aurre biktimek, oro har? Zein da haien jarrera?
Normalean, sexu-indarkeriaren biktima batek, oro har, ez ziberespazioan bakarrik, baizik eta egunerokotasunean bi sentimendu ditu. Lehenengoa erruduntasun sentimendua izango da, eta bigarrena lotsa. Errua izaten da askotan ez salatzera, ez kontatzera eta senitartekoek gertatutakoa ez jakitera eramaten dituena. Beren buruei errua egozten diete, eta gertatutakoa saihestu egin ahal zutela uste dute.
Zein zerbitzu motatara jo dezakete biktimek egoera horiei aurre egiteko?
Hainbat zerbitzu daude, formalagoak eta instituzionalagoak, informalagoak eta komunitarioagoak. Erakunde mailan, hainbat telefono-zenbaki daude, eta horietara joateko edo salaketa bat jartzeko deitu behar da. Hala ere, batzuetan, biktimek ez dute prozesu horretan sartu nahi, izan dezakeen birbiktimizazio osoagatik, berriro biktimizatuta eta mugituta sentitzeagatik. Ez dute behin eta berriz beren sexu-indarkeriaren berri ematen jarraitu nahi. Hori dela eta, beste zerbitzu batzuetara jotzea gomendatzen da, hala nola GKEetara, justizia leheneratzailera, kolektibo feministetara edo emakume taldeetara. Kolektibo horiek gauza horietan lan egiten dute, eta emakume horiek konponduta eta seguru senti daitezen saiatzen dira. Agian ez dago arau hauslearen aurkako epai kondenatzailerik, baina horrek ez du esan nahi biktima, gutxietsita sentituko denik.
